Jak fotografować gwiazdy. Wstęp do astrofotografii.

19/09/2024

Fotografowanie nocnego nieba zyskało ostatnio mocno na popularności. Stało się tak za sprawą rozwoju technologii fotografii cyfrowej. Zdjęcia powstające przy wysokim ISO są coraz lepsze pod względem technicznym i umożliwiają rejestrowanie bardzo dobrych kadrów, nawet w niemal całkowitych ciemności.

Coraz więcej osób zastanawia się też jak fotografować zorzę polarną, gwiazdy i inne zjawiska dziejące się nocą na niebie (np. deszcze meteorów).


W nocnej fotografii najważniejsza jest cierpliwość, odpowiedni sprzęt oraz absolutnie podstawowe umiejętności robienia zdjęć. Bardzo przydatna jest również znajomość podstaw astronomii.
Poniżej znajdziesz RECEPTĘ, która umożliwi Ci profesjonalne fotografowanie gwiazd.
12 zasad profesjonalnego fotografowania gwiazd1. Odszukaj właściwe miejsce – czyli ciemne, bez ingerencji sztucznego oświetlenia.
2. Ustaw aparat na solidnym statywie i dobierz kadr – odszukaj np. Gwiazdę Polarną lub Mleczną Drogę.
3. Sprawdź ustawienia aparatu i obiektywu – np. format zapisu plików – najlepiej RAW (potem trzeba go "wywołać" ale zapisuje więcej informacji), ISO – z reguły minimum 3200, ustawienie ostrości ręcznie – wyłącz AF, dobierz wielkość przysłony – możliwie jak największy otwór np. f2,8.
4. Wyłącz redukcję szumów przy długich czasach ekspozycji – więcej o prawidłowym naświetlaniu zdjęcia przeczytasz we wpisie ekspozycja bez tajemnic.
5. Dobierz właściwy czas ekspozycji i pamiętaj o regule 500 – dla np. zdjęć galaktyk.
6. Jeszcze raz ustaw właściwą ostrość – po prostu sprawdź jak wyglądają gwiazdy, a jak pierwszy plan. O kreatywnym wykorzystaniu ostrości w fotografii przeczytasz w artykule jak robić ostre zdjęcia.
7. Włącz interwał lub uruchom kolejne ekspozycje ręcznie za pomocą wężyka spustowego – jeżeli chcesz wykonać potem zdjęcie tzw. "szlaków gwiazd".
8. Zakryj wizjer lustrzanki – zacznij wykonywać kolejne zdjęcia. Na ładne okręgi potrzeba z reguły ok. 120 pojedynczych ujęć, które potem składa się w jedną całość.
9. Sprawdzaj pracę aparatu – czy działa itp. ale go nie dotykaj!
10. Na końcu wykonaj tzw. czarną klatkę (czyli zdjęcie z zasłoniętym obiektywem) – będzie potrzebna do odszumienia zdjęcia.
11. Podczas sesji , kiedy chcesz potem wykonać "Szlaki Gwiazd" – pod żadnym pozorem nie dotykaj aparatu i statywu, jeżeli go poruszysz, musisz zacząć sesję od początku.
12. Finale zdjęcie tzw. Szlaków Gwiazd (np. okręgów wokół Gwiazdy Polarnej) złożysz w Photoshopie albo programie Startrials.
Na samym początku sesji, musisz podjąć decyzję, jaki rodzaj nocnych zdjęć będziesz wykonywać. Nieco inaczej powstają kadry do szlaków gwiazd, odmiennie fotografujemy księżyc, a jeszcze inaczej meteory.


Jeśli na razie chcesz po prostu wykonać swoje pierwsze zdjęcie nocnego nieba, to kolejnym krokiem jest dobranie parametrów ekspozycji. Sprawdź ustawienia aparatu i obiektywu (np. format zapisu plików – najlepiej RAW) Na początku ISO powinno dobrać się na 1600 albo 3200. Wielkość przysłony – możliwie jak największy otwór (np. f2,8) oraz ręcznie dobierz czas ekspozycji w trybie M (manualnym).
!!! Uwaga na "punkt rosy", czyli osadzanie się wilgoci na sprzęcie, w tym na przednich soczewkach obiektywów, oraz na świecenie światłem po planie: widoczne jest światło smartfonów, czołówek itp. Może to wprowadzić przebarwienia w kadrze!!!


Do pierwszego ujęcia w niektórych przypadkach możesz dobrać czas według wskazań światłomierza i po wykonaniu kadru skorygować je do odpowiedniej wartości.


Jeśli masz kłopoty z doborem czasu, zacznij od około 20 sekund. Potem jednak zastanów się, co chcesz fotografować i dobór czasu ekspozycji uzależnij od reguły 500. Mówi ona, że liczbę 500 należy podzielić przez liczbę ogniskowej i w ten sposób otrzymamy maksymalny czas ekspozycji (w sekundach), dający nieruchome gwiazdy na niebie. Czyli dla ogniskowej 20 mm (dla FF, czyli pełen klatki) takim czasem jest 25 sekund.
Zapisując pliki w formacie RAW koniecznie wyłącz redukcję szumów przy długich czasach ekspozycji! Jeśli tego nie zrobisz, znacznie wydłużysz proces fotografowania.


Chcąc fotografować tzw. szlaki gwiazd albo Mleczną Drogę musisz się też nauczyć odszukiwać je na nocnym niebie. Podstawy astronomii możesz zdobyć korzystając z mnóstwa aplikacji.
Najlepszym (i zarazem najtańszym) aparatem fotograficznym do tego typu zadań jest lustrzanka cyfrowa, zapatrzona w szerokokątny obiektyw.
Wybór aparatów w tym segmencie jest bardzo duży. Im młodszy model, tym lepiej (z powodu rosnących szans na lepszą jakość naszych zdjęć). Nieustannie musimy wykorzystywać wysoką czułość (np. 3200 lub nawet 6400 ISO). Nowsze matryce radzą sobie z fotografowaniem przy takich czułościach znacznie lepiej, niż matryce lustrzanek cyfrowych sprzed 7 czy 10 lat.
Lustrzanka umożliwia dobranie ekspozycji w trybie manualnym, oraz można w ich obiektywach ręczne ustawić ostrość (po uprzednim wyłączeniu autofokusa). Więcej o sposobach wykorzystania tych parametrów przeczytasz w artykułach: ekspozycja w fotografii oraz jak robić ostre zdjęcia. Są to niezbędne ustawienia, jakich trzeba dokonać podczas nocnego fotografowania.


Najważniejsza jest przysłona (ustawiamy jak najmniejszy numer np. f 2,8 albo 3,5) oraz wysokie ISO (np. 3200) – to one decydują o liczbie zarejestrowanych nocą obiektów np. gwiazd.
Czas zadecyduje o formie ich pokazania – zatrzymane w bezruch albo rozmyte. Do świetnego fotografowania potrzebny jest także statyw fotograficzny. Musi być stabilny i odpowiedniej wysokości, aby komfortowo móc kadrować obraz. Przydaje się też wężyk spustowy.

 

Źródło: www.waskiel.pl